Σε γενικές γραμμές, όλοι έχουμε στο μυαλό μας τη σημασία της λέξης «αϊκίντο», η οποία προσδιορίζει την τέχνη στην οποία ασκούμαστε. Θα μπορούσαμε να πούμε, χωρίς αυτό βέβαια να αποτελεί την οριστική ή μοναδική απόδοση, ότι σημαίνει «o δρόμος ή τρόπος της εναρμόνισης με την ενέργεια».

Η ερμηνεία αυτή μπορεί, εν δυνάμει, να εμπεριέχει δύο πτυχές: τη σωματική και την πνευματική. Σχετικά με το πνευματικό κομμάτι έχουν γραφτεί αρκετά, τόσο από τον ίδιο τον ιδρυτή όσο κι από πολλούς μαθητές του, με τα γραφόμενα να ποικίλουν ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία αλλά και τον χαρακτήρα του καθενός από αυτούς. Πέρα όμως από την πνευματική διάσταση που μπορεί να έχει μια πολεμική τέχνη, χάρη στην οποία αναδεικνύεται σε μέσο διαμόρφωσης ενός υγιούς άτομου καθιστώντας το ικανό να ελέγξει τα βίαια ένστικτά του εντός του κοινωνικού συνόλου όπου ζει και βοηθώντας το να βρει απαντήσεις σε υπαρξιακά θέματα που μπορεί να το απασχολούν, μέσα από την εξάσκησή του σε αυτή, υπάρχει και η αρμονία σε φυσικό επίπεδο, στην μάχη αυτή καθεαυτή.

Πρόσφατα, στη σχολή μας, είχαμε την τιμή να μας κάνει μάθημα ο Shihan Shane Riley, 7 Dan. Ο Sensei Shane Riley υπήρξε για 25 χρόνια προσωπικός μαθητής του Shihan Cottier o όποιος ήταν  απευθείας  μαθητής του O sensei. Μέσα από την διδασκαλία αυτή ανέπτυξε ένα στυλ aikido που δίνει μεγάλη έμφαση στην βάση αλλά ταυτόχρονα είναι πολύ αποτελεσματικό. Η ανάπτυξη των αρχών αυτών οδήγησε το Sensei Riley να δουλέψει αρκετά στενά με την αστυνομία του West Yorkshire χρησιμοποιώντας το aikido ως εργαλείο αποκλιμάκωσης κρίσεων και δύσκολων καταστάσεων. Έχει κρατικές πιστοποιήσεις σε εθνικό επίπεδο ώστε να είναι εκπαιδευτής σε θέματα ασφάλειας για αστυνομικούς.

Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ανάφερε κάτι το οποίο με έβαλε σε σκέψεις και το οποίο θα μπορούσα να πω ότι αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψω αυτό το άρθρο: «Δυστυχώς στη σημερινή εποχή, πολλοί εκπαιδευτές έχουν μπερδέψει τις τεχνικές τις οποίες χρησιμοποιούμε ως μέσο άσκησης για να κατανοήσουμε μια τεχνική με την καθεαυτού τεχνική ».

Σταθείτε λίγο και αναρωτηθείτε τί μπορεί να σημαίνει αυτό στην πράξη. Σε πρώτη φάση, σημαίνει ότι μια τεχνική η οποία φαίνεται αρμονική, όμορφη και ραφιναρισμένη οπτικά, δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και τεχνική που θα «βγει» σε κάποιον που θα την εφαρμόσει στον δρόμο! Εύλογα τότε θα ρωτήσει κανείς: «Τότε γιατί κάνουμε αυτήν την άσκηση-τεχνική, αφού δεν είναι αποτελεσματική;» Κατά την γνώμη μου, αυτό συμβαίνει πρωτίστως για να αποκτήσει το σώμα μας μυϊκή μνήμη ώστε να μάθει την τεχνική, αλλά και για την αποφυγή τραυματισμών κατά τον πρώτο καιρό της προπόνησης μας στην τέχνη, κάτι που δεν είναι καθόλου μεμπτό.

Ωστόσο, γιατί να προπονούμαστε σε μια πολεμική τέχνη αν όχι για την περίπτωση μιας αληθινής συμπλοκής; Κι εδώ μπαίνει στην εξίσωση η πραγματικότητα. Το ζήτημα είναι πως ζούμε στην εποχή της εικόνας και η εικόνα πρέπει να είναι τέλεια και αψεγάδιαστη καθώς μόνο έτσι μπορεί να πουλήσει ένα προϊόν στον κόσμο του marketing. Είμαι σίγουρος ότι όλοι έχουμε δει αρκετά βίντεο από μεγάλους Δάσκαλους να κάνουν παρουσιάσεις όπου οι ούκε δεν χάνουν ούτε πόντο στην κίνηση, κάνουν απίστευτα breakfall και δεν ιδρώνουν καν κατά τη διαδικασία. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι είναι πολύ καλά χορογραφημένα, σωστά; Eπίσης, όλοι μας έχουμε διαβάσει από κάτω τα σχόλια από μαθητές άλλων πολεμικών τεχνών που ουσιαστικά αμφισβητούν ή και καταρρίπτουν κάθε αποτελεσματικότητα του αϊκίντο – και κατά κάποιο τρόπο έχουν δίκιο! Οι μικτές πολεμικές τέχνες, για παράδειγμα, δεν είναι αρμονικές, δεν είναι τόσο όμορφες ως θέαμα, αλλά κανείς δεν πρόκειται να γράψει κάτω από έναν αντίστοιχο αγώνα ότι αυτό που βλέπει «δεν δουλεύει», επειδή ακριβώς φαίνεται πιο ρεαλιστικό. Ξεκίνησα τα πρώτα μου βήματα στον αθλητισμό κάνοντας πυγμαχία στον Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο και δεν θα ξεχάσω ποτέ τον πρώτο μου αγώνα: μετά το τέλος του, τα αυτιά μου βούιζαν για μιάμιση μέρα από τις γροθιές, καθώς όπως ήταν λογικό ο αντίπαλός μου δεν θα ήταν αρμονικός μαζί μου αλλά θα προσπαθούσε να με βάλλει με κάθε τρόπο.

Το να θέλουμε να είμαστε αρμονικοί σε τέτοιο βαθμό ώστε να «δουλεύει η τεχνική μας» δεν κάνει καλό ούτε στην τέχνη ούτε στον εαυτό μας, σε περίπτωση πραγματικής σύγκρουσης! Οπότε τελικά σε τί συνίσταται η αρμονία που αποζητάμε σε σωματικό επίπεδο και την οποία η τέχνη μας μας καλεί να βρούμε;

Η αρμονία που είναι πραγματικά επιθυμητή και χρήσιμη, τόσο σε προπονητικό όσο και σε ρεαλιστικό επίπεδο έχει να κάνει με την άμεση απορρόφηση της επίθεσης του αντίπαλου, με οποιαδήποτε ταχύτητα ή ισχύ κι αν πραγματοποιηθεί αυτή. Πρέπει, λοιπόν, να εναρμονιστώ μαζί του για να απορροφήσω τη μέγιστη δύναμη που θα βάλει εναντίον μου κι ΟΧΙ να εναρμονιστεί εκείνος μαζί μου προκειμένου εγώ να μπορέσω να εφαρμόσω με επιτυχία την τεχνική.

Πώς όμως επιτυγχάνεται αυτό; Προσπαθώντας να αντιληφθούμε όσο πιο ολοκληρωμένα γίνεται τα παρακάτω:

α) τον τρόπο της επίθεσης,

β) την ταχύτητα της, και

γ) τη φυσική απόσταση μεταξύ των δυο μας

έτσι ώστε όταν η επίθεση εκδηλωθεί να μπορέσω να την απορροφήσω σε τέτοιο βαθμό ώστε ο αντίπαλός μου να μην έχει την δύναμη να αντισταθεί και όχι να μην αντιστέκεται από μόνος του για να μην μου χαλάσει την αψεγάδιαστη εικόνα.

Θέλετε να κάνετε μια δοκιμή; Αν είστε εκπαιδευτές , σηκώστε μόνο 6ο ή 5ο κίου για να δείξετε την πιο δύσκολη τεχνική που θα διδάξετε στην τάξη σας. Θα βγει; Αν όχι, τότε αν αυτός ήταν ο αντίπαλος σας στην πραγματικότητα, θα είχατε χάσει τη μάχη. Ως προχωρημένοι μαθητές, αν έχετε μαύρη ζώνη, αφιερώστε μια προπόνηση την εβδομάδα στην οποία θα εξασκείστε στις τεχνικές μόνο με αρχάριους. Προσπαθήστε να βρείτε, σε περίπτωση που λόγω απειρίας κάποιος δεν ακολουθεί, το πως θα εναρμονιστείτε μαζί του ώστε να εκπληρώσει τον ρόλο του ως ούκε, επειδή εκείνος από μόνος του δεν πρόκειται και δεν μπορεί να εναρμονιστεί μαζί σας αν κάνει ένα μήνα μόνο!

Στη διάρκεια αυτής της προσπάθειας, μην πέσετε στην παγίδα να σκεφτείτε τί θα πουν οι άλλοι που δεν σας βγαίνει άμεσα και εύκολα μια τεχνική ενώ έχετε μαύρη ζώνη ή είστε εκπαιδευτής. Θυμηθείτε ότι είναι καλύτερα αυτό να συμβεί στη σχολή παρά στον δρόμο. Στο κάτω-κάτω, αρμονία σημαίνει επίσης να δέχεσαι και τη νίκη και την ήττα.

Παναγιώτης Άγριος

United Aikido Dojos chief instructor