Ενδυμασία στο Aikido

Aikidogi

Aikidogi (合気道着 ή 合気道衣). Πρόκειται για το επίσημο ιαπωνικό όνομα της στολής που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση του αικίντο. Οι περισσότεροι το ονομάζουν gi ή dogi. Συνήθως οι περισσότεροι aikidoka φοράνε aikidogi φτιαγμένο από βαμβακερό αποχρωματισμένο ή μη αποχρωματισμένο ύφασμα αλλά και κάποιες φορές από ύφασμα μισό βαμβάκι, μισό πολυεσθέρα.

Πρακτικά το αικίντο βρίσκεται ανάμεσα στο τζούντο και στο καράτε όσο αναφορά την εξάσκηση. Γι’ αυτό το λόγο είναι πολύ συνηθισμένο οι aikidoka να χρησιμοποιούν ανάλογα με την προτίμηση, πιο ελαφριά gi όπως του καράτε ή τα πιο βαριά gi όπως του τζούντο (Το gi του τζούντο είναι αρκετά παχύ έτσι ώστε να στηρίζει το βάρος του ατόμου που το φοράει.). Και τα δύο είδη στολής είναι πιο ανθεκτικά σε σχέση με την τυπική δυτική ενδυμασία.

Hakama

Οι Αικιντόκα συνήθως φοράνε ένα είδος φαρδιού παντελονιού που θυμίζει φούστα, τη λεγόμενη hakama η οποία αποτελούσε παραδοσιακό ντύσιμο των σαμουράι. Το κλασσικό gi που φοριέται στο αϊκίντο, αλλά και σε άλλες τέχνες όπως το καράτε ή το τζούντο, χρησιμοποιούνταν αρχικά ως εσώρουχο και σήμερα αποτελεί παράδοση για τις περισσότερες σχολές αϊκίντο.

Αρχικά η hakama είχε σκοπό την προστασία των ιππέων πχ. από τριβή με τη σέλα, σαν τις δερμάτινες περισκελίδες ενός καουμπόι. Επειδή το δέρμα ήταν δυσεύρετο εκείνη την εποχή στην Ιαπωνία, χρησιμοποιούσαν χοντρό ύφασμα. Μετά την υποβάθμιση των σαμουράι ως κοινωνική τάξη σε απλούς πεζικάριους, συνέχιζαν να φοράνε τη στολή των ιππέων, επειδή ξεχώριζαν από τους υπόλοιπους.

Εκείνη την εποχή, υπήρχαν διαφορετικά είδη hakama. Το σημερινό είδος που έχει μπατζάκια και φοράνε όσοι ασχολούνται με πολεμικές τέχνες ονομάζεται joba hakama. Υπάρχει επίσης και hakama χωρίς μπατζάκια που έμοιαζε με φούστα σωλήνα αλλά και μία άλλη σαν το δεύτερο είδος αλλά πολύ πιο μακριά. Η συγκεκριμένη hakama φοριόταν σε επισκέψεις στο Σογκούν ή στον Αυτοκράτορα. Ήταν περίπου 3,5 με 4,5 μέτρα και διπλωνόταν και τοποθετούνταν ανάμεσα στα πόδια και το πίσω μέρος αυτού που τη φορούσε. Με αυτό τον τρόπο ο επισκέπτης αναγκαζόταν να περπατάει στα γόνατα (shiko) για να πλησιάσει τον συνομιλητή του, καθιστώντας έτσι αδύνατη την ύπαρξη κάποιου κρυφού όπλου ή την ξαφνική επίθεση.

Οι εφτά πτυχές στη hakama (πέντε στο μπροστινό μέρος, 2 στο πίσω) λέγεται ότι αντιπροσωπεύουν τις εξής αρετές:

Yuki = κουράγιο, τόλμη, γενναιότητα
Jin = συμπόνια, ελεημοσύνη, καλοσύνη
Gi = δικαιοσύνη, ηθική, ακεραιότητα
Rei = ηθιμοτυπία, αβρότητα, ευγένεια (σημαίνει και βαθιά υπόκλιση)
Makoto = ειλικρίνεια, εντιμότητα, πραγματικότητα
Chugi = αφοσίωση, πίστη
Meiyo = τιμή, δόξα. Σημαίνει επίσης φήμη, αξιοπρέπεια, κύρος

Σε πολλές σχολές μόνο οι μαθητές με τη μαύρη ζώνη φοράνε hakama. Σε κάποιες άλλες, φοράνε όλοι ανεξαιρέτως. Σε κάποια μέρη, οι γυναίκες ξεκινούν να φοράνε hakama νωρίτερα από τους άντρες για λόγους ευπρέπειας γιατί όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το γκι αποτελούσε εσώρουχο.

Ο Οσενσει επέμενε ιδιαίτερα ότι ΟΛΟΙ πρέπει να φοράνε hakama. Προερχόταν ωστόσο από μια περίοδο που η hakama ήταν μια τυπική επίσημη ενδυμασία.

Απόσπασμα από τον Saito Sensei για τη hakama στη σχολή του Osensei, τον παλιό καιρό:

«Παρόλο που ήταν απαραίτητο να φοράνε hakama, οι περισσότεροι μαθητές ήταν πολύ φτωχοί για να την αγοράσουν. Αν δεν μπορούσαν να πάρουν από κάποιο μεγαλύτερο συγγενή τους, έπαιρναν το σκέπασμα από ένα παλιό στρώμα, το έκοβαν, το έβαφαν και το έδιναν σε μια μοδίστρα για να το μεταποιήσει σε hakama.

Επειδή όμως χρησιμοποιούσαν αναγκαστικά φτηνή μπογιά, μετά από λίγο, άρχισε να φαίνεται το πολύχρωμο σχέδιο του στρώματος και το γέμισμα του στρώματος άρχιζε σιγά-σιγά να ξεχύνεται»

Shigenobu Okumura Sensei, “Aikido Today Magazine” #41:

«Στη μεταπολεμική Ιαπωνία, ήταν πολύ δύσκολο να αποκτήσεις πράγματα, όπως ήταν και το ύφασμα. Εξαιτίας των ελλείψεων, εξασκούμασταν χωρίς hakama. Προσπαθήσαμε να φτιάξουμε hakama από τις μαύρες κουρτίνες που χρησιμοποιούνταν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στις επιδρομές, αλλά λόγω της πολύχρονης έκθεσης τους στον ήλιο, το ύφασμα έλιωνε αμέσως στα γόνατα μόλις ξεκινούσαμε να κάνουμε suwariwaza. Προσπαθούσαμε συνέχεια να τα μπαλώνουμε. Τότε ήταν που κάποιος πρότεινε: «Γιατί δεν συμφωνούμε να φοράμε hakama μόνο όταν φτάσουμε το shodan/μαύρη ζώνη?» Εφαρμόσαμε προσωρινά αυτή την ιδέα για να γλιτώσουμε τα έξοδα και όχι γιατί η hakama αποτελεί σύμβολο επιπέδου ντάν»